Tijdens een van de vele bijscholingscursussen in mijn werk als groepsleerkracht heeft iemand mij ooit eens uitgelegd waarom lezen nu eigenlijk zo moeilijk is. Een uitleg die me altijd bij is gebleven en ik dankbaar mee neem in mijn werk. Er werd verteld dat leren lezen zo moeilijk is omdat taal ongrijpbaar is. Je kunt het niet vastpakken en even van alle kanten bekijken. En zelfs als je dat wel kunt, door bijvoorbeeld grote houten letters te gebruiken, blijven de klanken nog steeds iets onzichtbaars. Dat wat je hebt gezegd kun je niet terugnemen, vastpakken en nog een keer bekijken. Het is weg, totdat je het weer uitspreekt.
En dan is er nog een moeilijkheid. Want ons alfabet steekt ingewikkeld in elkaar. Waar de Chinezen voor bijna ieder woord of iedere term een teken hebben, hebben wij alleen tekens voor de klanken. En onze tekens lijken ook nog eens op elkaar! Want kijk maar eens goed naar de b, p, d en q. Het zijn allemaal een rondje met een stokje eraan. Maar de plaats van het stokje geeft aan hoe je het uit moet spreken. En als je die per ongeluk verkeerd zet, heb je ineens een compleet ander woord!
Hierdoor is het niet vreemd dat elk kind een eigen tempo heeft met het leren lezen. Het is namelijk nogal een vaardigheid die je nodig hebt! Een stoel blijft een stoel, ook als je hem op zijn kop zet. Maar met lezen blijkt dat dingen niet altijd blijven wat ze zijn. Als je letters omdraait zijn ze ineens een totaal andere klank! En soms juist niet, want de o blijft wel hetzelfde. En de t betekent weer niets als je hem omdraait. Naast het kunnen onthouden van de klanken die bij de tekens horen, moet een kind dus ook abstract kunnen denken. Iets voor zich kunnen zien dat ze niet vast kunnen pakken.
Daardoor is de begeleiding bij het leren lezen erg belangrijk. Vooral wanneer het leren niet vanzelf gaat. Kinderen kunnen met de juiste begeleiding snel grote sprongen maken wanneer er goed naar hun niveau en onderwijsbehoeftes wordt gekeken.